Zašto je pola miliona stanova u Srbiji prazno?
Kako raste broj novih stanova na tržištu nekretnina u Srbiji, tako raste i broj praznih nekretnina iz godine u godinu. Računica je da je svaki peti stan u Srbiji prazan.
Novi Sad (Foto: Envato)
Između dva poslednja popisa stanovništva broj privremeno praznih stanova uvećan je za 34.499 stambenih jedinica, prenosi portal 021.
Svaki pet stan u Srbiji prazan
Tokom popisa stanovništva 2022. godine evidentirano je 3,6 miliona stanova, od kojih je više od pola miliona prazno, a 23 odsto njih je na području Vojvodine.
Ako se ne računaju napušteni objekti, vikendice i poslovni prostori, kao i ono što je nastanjeno, a takvih je 2,6 miliona, tačno je 510.258 praznih stanova.
U Vojvodini prednjači Novi Sad
Samo na području Vojvodine je prazno 118.804 stanova. U Novom Sadu, koji prednjači sa 27.583 prazna stana, situacija je pomalo paradoksalna jer zgrade niču na sve strane, a svaki pristojniji stan koji se pojavi u oglasima za izdavanje „plane“ u roku od nekoliko sati.
Vrlo brzo i novoizgrađeni stanovi dobijaju nove vlasnike, dok cene u centru Novog Sada dostižu 3.500 evra za kvadrat, na periferiji grada su 1.400 evra, a zakup se kreće od 300 do preko hiljadu evra.
Posle Novog Sada, na području Vojvodine najviše praznih stanova nalazi se u Subotici. Podatak da u ovom gradu, gde se zakup može pronaći i za 200 evra mesečno, a kvadrat stana prodaje se od 1.300 evra pa naviše – ima 9.073 nenastanjena stana, mnoge je iznenadio.
Zbog čega je tako?
Brojni su razlozi za prazne stanove, od toga da su vlasnici u inostranstvu, da su kupljeni kao investicija i koriste se povremeno dok su vlasnici prijavljeni na drugim adresama, do toga da služe za školovanje i studiranje.
U Republičkom zavodu za statistiku u privremeno prazne stanove ubrajaju i one koji su završeni i neuseljeni, kao i one koji se adaptiraju i dorađuju, ili su u pitanju nekretnine sa nerešenim imovinsko-pravnim odnosima.
Čak i kada bi se ove nekretnine pojavile na tržištu, pitanje je kako bi to uticalo na cene i da li bi mogao da se očekuje njihov pad.
Slična boljka u Portugalu i Grčkoj
Slični problemi vezani za prazne stanove muče brojne evropske zemlje, od Portugala do Grčke sve je teže iznajmiti i kupiti stan, a situacija se pogoršala nakon perioda korone i rata u Ukrajini.
Prema podacima Eurostata, prosečna cena najma stana u EU porasla je za 25% od 2010. do kraja 2023. godine, dok su kupoprodajne cene porasle za 50%.
Kompas/021